De Nederlanden vragen Philips II om clementie 1567

Legpenning op "De Nederlanders vragen Philips II om clementie".

Materiaal: Koper.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 28 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1567

Voorzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

Het omschrift:

JY . PARVIEND / RAI . CROI I567

Croi zal gehoorzamen.

Het gekroond wapenschild van Croy en Renty.

Omhangen met het keten van het Gulden Vlies. 

Keerzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirlel.

Het omschrift:

NESCIT : LABI : VIRTVS : . .

Macht weet niet hoe te leiden.

In het veld een driepunt ster.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.2456.

Afkondiging vergiffenis van Alva 1570

Bodemvondst, Peter Peeters.

Legpenning op afkondiging van de algemene vergiffenis van Alva.

Materiaal: Koper.

Massa: 4,6 gram.

Diameter: Ø 27 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1570

Voorzijde: Binnen een gladde cirkel/boord.

Het omschrift:

ATTRITA RECRESCO

Vertrapt zijnd, leef ik des te sterker.

Een vrouwelijke krijger (Bellona) met helm naar rechts,

gewapend met schild en speer.

Vertrapt het weelderig kruid en bloemgewas.

Keerzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirlel.

Het omschrift:

CLARIOR . E . NEBVLIS . 15 ✋ 70 .

Klaarder na het verdrijven van de wolken.

Een helderschijnende zon, die haar stralen door dikke nevel en zware wolken

het land beschijnt.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.2515.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.130.

Inundatie van Zeeland 1570

Legpenning op de inundatie van Zeeland.

Materiaal: Koper.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 28 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1570

Voorzijde: Binnen een kartelrand/boord.

Het omschrift:

BENEDICITE . MARIA . FLVMINA . DNÔ 

Zegen de zeeën en rivieren, loof de Heer.

Het gekroond wapenschild van de provincie Zeeland.

Ter weerszijden van het wapen, het gesplitst jaartal.

                 15  /  70

Keerzijde: Binnen een kartelrand/boord.

Het omschrift:

. A . CVCTIS : HOSTIB'NOS . REDDE . SECVROS 

Beveilig ons van alle vijanden.

Een stad door woeste golven en stormwinden belaagd.

Lit.: G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.135.

Anna Prinses van Oranje 1576

Legpenning op Anna van Lotharingen, Hertogin van Aerschot en prinses van Oranje (°1522 † 1568)

Kleine slagbarst.

Materiaal: Koper.

Bewerking: Geslagen.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 29 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: z.j. 1576

Voorzijde: Binnen een twee parelcirkels, het omschrift.

 ANNA : x PRINCEPS x : AVRAICE :.: x :

Anna, prinses van Oranje.

Centraal het monogram met de sierlijke letters 

                 RA

R= René van Chalon, prins van Oranje.

A= Anna van Lotharingen, prinses van Oranje.

Keerzijde: Binnen een twee parelcirkels, het omschrift.

 DA ✥ PACE ✿ DNE x IN x DIEB' + NRI^S ✥ ✋

Da pacem domine in diebus nostris.

Geef vrede heer, in onze dagen.

Centraal een Jeruzalemkruis, gekwartiert met vier kleine kruisjes.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.2687.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.220.

Unie van Utrecht 1578

Legpenning op de Unie van Utrecht.

Materiaal: Koper.

Massa: 3,70 gram.

Diameter: Ø 29,4 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1578

Voorzijde: Binnen een parelcirkel.

Het omschrift:

x . VICIT . LEO . DE . TRIBV . IVDA

De leeuw van Judea. (Johannes 5 vers 5)

Centraal, een klimmende leeuw naar links.

Met geheven zwaard in de rechterklauw.

In de linkerklauw, een pijlenbundel van vijf pijlen,

samengebonden met een lint.

Voorstellend de provincies, Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht en

Groninger Ommelanden.

Keerzijde: Binnen een parelcirkel.

Het omschrift in twee regels:

VICTORIÆ . PRÆMIV . LIBERTAS . 15  78 .

             x CALC . ORDINV . BELGII .

Overwinning voor de Verenigde Staten van Nederland.

Centraal op het veld.

Een samengebonden pijlenbundel,

met zeven pijlen.

De Verenigde Staten voorstellend.

Lit.: Dugniolle I-II, pag.382 nr.2754.

Van Loon I, pag.265.

M. Tas, pag.152.

Teylers Museum, Objectnummer TMNK 16334.

Inhuldiging van Anjou 1582

Uit de collectie, Frans Peters.

Legpenning op de inhuldiging van Anjou te Antwerpen.

Materiaal: Brons.

Bewerking: Geslagen.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 30 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1582

Voorzijde: Binnen een parelcirkel het omschrift.

. AETERNVM . MEDITANS . DECVS .

Eeuwige glorie.

Het gekroond wapenschild van François d'Anjou.

Ter weerszijden van het wapen, een lintje.

Keerzijde: Binnen een parelcirkel het omschrift.

FOVET . ET . DISCVTIT .

Zij koestert en verdrijft.

De zon, schijnt door de wolken op land en zee.

In de afsnede, het jaartal.

. 15 ✋ 82 .

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.2881.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.312-313.

Legpenning van Brabant 1583

Legpenning van Brabant.

Onder Philips II.

Materiaal: Koper.

Bewerking: Geslagen.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 29 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1583

Voorzijde: Binnen een parelcirkel het omschrift.

CONCORDIA . RES . PARVÆ . CRESCVNT . ✋.

Kleine dingen groeien in harmonie.

Het wapenschild van Brabant.

Getopt met twee toernooihelmen.

Ter weerszijden van het wapen de letters

                       B / B 

Keerzijde: Binnen een parelcirkel, het omschrift:

DISCORDIA . MAXIME . DILABVNTVR . 1583 .

Meningsverschillen, doen uit elkaar vallen.

Centraal in het veld het leeuwtje van Brabant

Omsloten door vier wapenschildjes.

Leuven, Brussel, 's Hertogenbosch en Antwerpen.

Tussen de wapens telkens de letter F

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.2957.

Van Orden, Volume I nr.890.

Unie van Utrecht 1578 (Lood)

Legpenning op de Unie van Utrecht.

Loden afslag.

Materiaal: Lood.

Bewerking: Geslagen.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 27,5 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1578

Voorzijde: Binnen een parelcirkel.

Het omschrift:

x . VICIT . LEO . DE . TRIBV . IVDA

De leeuw van Judea. (Johannes 5 vers 5)

Centraal, een klimmende leeuw naar links. 

Met geheven zwaard in de rechterklauw.

In de linkerklauw, een pijlenbundel van vijf pijlen, 

samengebonden met een lint.

Voorstellend de provincies, Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht en

Groninger Ommelanden.

 

Keerzijde: Binnen een parelcirkel.

Het omschrift in twee regels:

VICTORIÆ . PRÆMIV . LIBERTAS . 15  78 .

             x CALC . ORDINV . BELGII .

Overwinning voor de Verenigde Staten van Nederland.

Centraal op het veld.

Een samengebonden pijlenbundel,

met zeven pijlen.

De Verenigde Staten voorstellend.

Lit.: J.F. Dugniolle, Catalog of the Historicals jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium. nr.2754.

Beleg van Antwerpen 1584

Reken-, legpenning op het Beleg van Antwerpen.

Materiaal: Koper.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 30 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1584. 

Voorzijde: Binnen een parelcirkel en fijne lijncirkel.

Het omschrift:

. ETIAM . IN . PATRIA . 15S4 .

Zelfs in het land 1584

Centraal op het veld.

Een bedelaar op blote voeten naar links gaande.

Op de rug, een hoed.

In de linkerhand een bedelstok/staf.

De rechterhand, in bedelend gebaar.

Aan de riem hangend een bedeltas en kalebas.

Onder de bedelaar/pelgrim, een schildpad in het gras. 

Keerzijde: Binnen een parelcirkel en fijne lijncirkel.

Het omschrift:

SVMTVS . NE . CENSVM . SVPERET  

                         SPQA

Het is gemaakt om geen eerbetoon te geven aan de verovering.

Senatus Populusque Antwerpiensis

Centraal op het veld.

Een adelaar met gespreide vleugels, de kop naar rechts gewend.

Op de borst, met het stadswapen van Antwerpen.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.3000.

Ter nagedachtenis aan Willem van Oranje 1585

Legpenning op "De Nagedachtenis aan Willem van Oranje".

Materiaal: Koper.

Bewerking: Geslagen

Massa: 6,12 gram.

Diameter: Ø 30 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1585

Voorzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

Het omschrift:

DIOMEDIS . ROBORE . VLISSIS . CONSILIO . I585 .

Door de kracht van Diomedes en het beleid van Odysseus.

Boven een versiert wapenschild van Vlaanderen,

de gelauwerde hoofden van Diomedes en Odysseus.

Keerzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

Het omschrift:

✋VNA . VALET . PLVS . INGAVIS : QVAM . FORBIBVS : OMNES

Eén vermag meer bij de slappelingen, dan alle anderen bij de sterken.

Zeven pijlen in een bundel, symbolisch voor de zeven provincies.

Op de pijlenbundel een banderol met de tekst.

AMOR . PATRIÆ . FIDES . COIS : FORTVNA

Vaderlandsliefde, geloof en algemene welstand.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.3046.

M. Tas, Rekenpenningen. Tweede, herziene druk 2020 pag.115 nr.222. Zonder handje Dugn.2997 en Tas 209 (1584).

Inname van Antwerpen 1585

Legpenning op "De inname van Antwerpen".

Materiaal: Koper.

Massa: 4,2 gram.

Diameter: Ø 28 mm.

Aanmaakplaats: z.pl. Onbekend.

Datering: 1585

Voorzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirkel.

Het omschrift:

❀ OMINE . ALEXANDER . FAVSTO 

Een goed teken, Alexander Farnese,

de legende loopt door op de keerzijde.

Links de prins van Parma, Alexander Farnese.

In de linkerhand, een wapnstok.

In de rechterhand, een schild.

Rechts, een satyr/sater op bokkepoten naar rechts.

Het jaartl en Griekse letters in de afsnede.

ΣΑΤΙΡΟΣ

  Satyr

  1585

Keerzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirkel.

Het omschrift:

❀ - SPES . CONCIPE . CETAS 

stel je een zekere hoop voor.

Zicht op Antwerpen aan de Schelde.

Boven de stad:

  HÂTWERPÊ

  Antwerpen.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.3035.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.355.

Oorlog tegen Hendrik IV van Frankrijk 1591

Uit de collectie, Frans Peeters.

Legpenning op de Oorlog tegen Hendrik IV van Frankrijk.

Materiaal: Brons.

Massa: Onbekend.

Diameter: Ø 28 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1591

Voorzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

De geharnaste buste van Philips II naar rechts.

Het omschrift:

leeuwtje DOMINVS . MIHI . ADIVTOR

De heer is mijn helper.

Deel deze pagina

Keerzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

Een rond doolhof, centraal een boom.

Omschrift:

FATA . VIAM . INVENIENT . I59I . 

Het noodlot zal de weg vinden.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.3289.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche historipenningen. pag.425.

Oorlogsverklaring van Spanje aan Frankrijk 1595


Legpenning Spanje verklaart Hendrik IV

van Frankrijk de oorlog.


Materiaal: Koper.

Massa: 4,86 gram.

Diameter: Ø 29 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Muntteken: Handje.

Datering: 1595


Voorzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

Een klimmende geklauwde en getongde leeuw naar

links, getroffen met een pijl in de rechter knie.

Omschrift:

TVM · DEMVM · MOVET · ARMA · I595 ✋

        Dan eerst grijpt hij de wapenen.


Keerzijde: Binnen een parelcirkel/boord.

De Hollandse maagd samen met haar leeuw, in een 

gesloten Hollandse tuin.

Ze wordt aangevallen door twee vossen (Spanjaarden)

en een beer (de Walen) (mannelijk varken).

Omschrift:

· CONTEMNIT · AB · ALTO · I595 ·

    Zij veracht ze vanuit de hoogte.



Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces

of the Netherlands and Belgium nr.3360.

G. van Loon, Deel I Beschryving der Nederlandsche

historipenningen. pag.456.



_________________________________________




De nieuwe hoop van Vlaanderen 1599

Bodemvondst, Wouter Keijmel.

Legpenning op "De nieuwe hoop van Vlaanderen".

Onder aartshertogen Albrecht en Isabella.

Materiaal: Koper.

Massa: 4,2 gram.

Diameter: Ø 28 mm.

Aanmaakplaats: Antwerpen.

Datering: 1599

Voorzijde: Binnen een parelcirkel en lijncirkel.

Het omschrift:

❀ ALBERTVS . ET . ISABELLA  . D . G . COMITES . FLAN

Albrecht en Isabella, bij de gratie Gods, graven van Vlaanderen.

De naar elkaar gerichte bustes van Albrecht en Isabella.

Beiden met rolkraag.

In de afsnede, twee ineengeslagen handen.

Keerzijde: Binnen twee parelcirkels.

Het omschrift:

SPES ❀ ALTERA ❀ FLANDRIS ❀ 15 ✋ 99 

De nieuwe hoop van Vlaanderen.

Het gekroonde wapenschild van Vlaanderen.

Lit.: J.F. Dugniolle, Historical jetons of the 17 provinces of the Netherlands and Belgium  nr.3466.

M. Tas, Rekenpenningen 2de herziene druk. nr.336.