Dispenning O.L.Vrouwekerk stichting Pieter Lanckhals 1488
Uit de collectie,Gilbert Hoef.
Dispenning/broodpenning O.L.Vrouwekerk,
stichting van de weduwe van Pieter Lanckhals.
De juiste datering van deze dispenning is niet gekend.
Materiaal: Lood.
Massa: 18,68 gram.
Afmeting: 25,8 mm. x 31,9 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. vanaf 1488
Voorzijde: Binnen een rechthoekig verhoogd kader/omlijsting.
Een staande Sint-Pieter met nimbus.
In de rechterhand, een grote gotische sleutel.
In de linkerhand, een boek.
Achter de heilige, een gotische portiek/hemelpoort.
Keerzijde: Binnen een rechthoekig verhoogd kader/omlijsting.
Een staande Sint-Pieter met nimbus.
In de linkerhand, een grote gotische sleutel.
In de rechterhand, een boek.
Achter de heilige, een gotische portiek/hemelpoort.
Lit.: De Schodt, pag.58 Pl.I afb.51.
Minard-Van Hoorebeke pag.132 nr.156.
Penning voor jaarlijkse broodbedeling voorzien door de Stichting van de weduwe van
Pieter Lanckhals, schout en raadsheer van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk.
Lanckhals werd op de grote markt van Brugge op 22 maart 1488 onthoofd door de opstandige
Bruggelingen, die Maximiliaan van 5 februari tot 16 mei 1488 gevangen hielden in "huse Craenenburg".
Na zijn vrijlating zette Maximiliaan geen voet
meer in Brugge en deed alles om de ondergang van deze stad te bespoedigen.
Deze broodpenning met de voorstelling van de naamheilige van Pieter Lanckhals werd
jaarlijks verdeeld bij de herdenking van de zijn dood. Vermoedelijk werd die bedeling op 22 maart gedaan in de Lanckhals kapel van de O.L.Vrouwkerk.
Datering:
vanaf 1488 tot uitputting van de reserves van de Stichting.
Dispenning O.L.V.-Kerk, Kapel van St-Anna.
Uit private collectie.
Dispenning/armendis O.L.Vrouwekerk, Kapel van Sint-Anna.
De juiste functie/datering van deze dispenning is niet gekend.
Materiaal: Lood.
Massa: 14,6 gram.
Afmeting: 35 mm. x 33 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. eind 15e eeuw, begin 16e eeuw.
Voorzijde: Binnen een gotische omlijsting in quadrilobe vorm.
Vier halve bollen, en vier hoeken.
Aanziend hoofd van Christus, met lang haar en baard.
Boven het hoofd drie stralenbundels.
Het gezicht, geflankeerd ter weerszijden met drie bollen.
Keerzijde: Binnen een gotische omlijsting in quadrilobe vorm.
Vier halve bollen, en vier hoeken.
Centraal het monogram met de gotische letters
S A
Sancta Anna
Verwijzend naar de Sint-Anna kapel in de O.L.Vrouwekerk.
Het monogram, geflankeerd ter weerszijden met drie bollen.
Lit.: De Schodt, pag.53-54 Pl.J afb.54.
Minard-Van Hoorebeke, pag.254 nr.227.
Minard-Van Hoorebeke ziet hierin een verwijzing naar de Sint-Annakerk wat weerlegd wordt door De Schodt.
De Schodt vermeldt dat het hem bewezen werd dat dit een penning is van de Tafel van de Heilige Geest van de O.L.Vrouwekerk.
Het is dus m.a.w. een penning van de armendis of dispenning.
Dispenning O.L.V.-Kerk, Kapel van het H. Kruis.
Uit private collectie.
Dispenning O.L.Vrouwekerk, Kapel van het H. Kruis.
Voorzien van een klop aan beide zijden.
(Veelpuntig ster/bloem-motief)
De juiste functie/datering van deze dispenning is niet gekend.
Materiaal: Lood.
Massa: 11,6 gram.
Diameter: Ø 27 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: z.j. Ca. eind 15e eeuw.
Voorzijde: Binnen twee gladde cirkels.
Gelegen op een gearceerd veld.
De gotische letter
𝖉
Distafel / Armentafel.
Voorzien van een klop/bijmerk, in het bovenste deel van de letter.
Keerzijde: Binnen een twee gladde cirkels.
Een gevoet kruis, de kruisvoeten uitlopende in een bolletje.
Centraal in het kruishart, een klop/bijmerk.
In de kwartieren telkens, een drielobbig blad op steeltje.
De steeltjes, raken de binnencirkel.
Lit.: De Schodt, pag.57.
De Kapel van het H. Kruis in de O.L. Vrouwkerk werd gesticht in 1473,
door Wautier Uutenhove.
Broodpenning, Kapel van het H. Kruis 1553
Uit private collectie.
Achthoekige dispenning voor brood, H. Kruis kapel.
Onze-Lieve-Vrouwekerk..
Materiaal: Lood/tin legering.
Massa: 18,3 gram.
Afmetingen: 38 mm. x 32,5 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1553.
Voorzijde: Binnen een opgehoogde boord.
Een dubbele achthoekige omkadering.
Centraal een miskelk , met op de rand een hostie.
Boven de kelk, een duif met nimbus en gespreide vleugels.
De voorstelling van de Heilige Geest.
Ter weerszijden van de kelk, het gesplitste jaartal
15 / 53
Boven de jaarcijfers, telkens een brood.
Links en rechts, telkens drie punten/bolletjes.
Wat vermoedelijk staat voor twee broden van telkens drie Stuiver.
Keerzijde: Binnen een opgehoogde boord.
Een dubbele achthoekige omkadering.
Centraal een gevoet kruis, verwijzend naar het "H. Kruis".
In de kwartieren telkens,
een spitse straal of lanspunt.
Rondom en op het kruis versiert,
met acht punten/bolletjes.
Waarvan een bol/punt zich in het kruishart bevind.
Lit.: De Schodt, pag.68-69 pl.K afb.68.
Minard-Van Hoorebeke, pag.158, afb.240.
K.M. Numismatica Brugge en Het Vrije, April 2019, pag.103-111, Jozef Dewulf, "Brugse dispenningen van de parochie van O.L.Vrouw
(periode 1473-1686)". Maandblad voor Numismatiek.
Soortgelijk kruis te zien in de literatuur van De Schodt afb.60 en 67.
De Schodt schrijft deze dispenningen toe aan de armendis van de O.L.Vrouwekerk, kapel van het H. Kruis.
Vleespenning, Kapel van het H. Kruis 1551
Uit private collectie.
Enkelzijdige vleespenning O.L. Vrouw-kerk, Kapel van het H. Kruis.
(Oudst gekende gedateerde Brugse dispenning)
Materiaal: Lood.
Massa: 8 gram.
Diameter: Ø 33 mm.
Aanmaakplaats: z.pl. Brugge.
Datering: 1551
Voorzijde: Binnen twee gladde cirkels.
Centraal op het veld, het huismerk van de O.L.Vrouwekerk.
Een lang Latijns kruis, eindigend
met twee gesmede nagels naar de "Passie van Christus".
In het midden van de lange kruisarm de letter O.
Links onder de bovenste horizontale kruisarm,
twee hoekvormige kruisnagels die samen een dubbele V vormen.
De O, de L en de V worden gelezen als "Onze Lieve Vrouw".
De dubbele "V" kan gelezen worden als "Voor Vlees".
Ter weerszijden van het huismerkteken,
de gesplitste datering
IƧ / ƧI
1551
Keerzijde: Blanco.
Lit.: De Schodt, pag.59 Pl.K, afb.67.
Minard-Van Hoorebeke, pag.133 nr.159.
Deel deze pagina